Informatie: ziektes onder valkparkieten

Gestart door Lique, 11 augustus 2006, 12:12:03

« vorige - volgende »

Lique

11 augustus 2006, 12:12:03 Last Edit: 7 maart 2016, 20:30:21 by Lin
In dit artikel:
• Schimmels
• Protozoën
• Virale ziekteverwekkers
• Bacteriële ziekteverwekkers
• Voedingsziekten
• Legnood
• Externe parasieten
• Wormen


Schimmels

• Aspergillose
Verschijnselen: Zwaar ademen van de vogel, gapen en klikkende geluiden voorbrengen.
Deze schimmel voelt zich thuis in een vochtige omgeving, bijvoorbeeld een plantenkas. De mens is ook vatbaar voor deze schimmel die benauwdheid kan veroorzaken. Genezen is moeilijk, vermijd een hoge luchtvochtigheid (hoger als 70%).

• Candida
Verschijnselen: Vogel met ernstige diarree waardoor een stinkende ontlasting ontstaat. Vaak komt het voor dat jonge vogels luchtbellen in de krop krijgen, waardoor in sommige gevallen het hele lichaam opzwelt. De jongen gaan in dit geval dood met een volle krop.
Deze ziekteverschijnselen treden op bij droog verstrekken van het eivoer of te regelmatig kuren met medicijnen. De oorzaak is dat de normale nuttige bacteriën ook worden geremd. Behandeling bestaat uit het toedienen van Myco 20. Tijdens de behandeling kan extra vitamine A verstrekt worden en licht verteerbaar voer gegeven worden.

• Uitwendige schimmels
Verschijnselen: Kale koppen en kale plekken op het lichaam.
Dit is te behandelen met Daktarin (middel tegen zwemmerseczeem). Na enkele dagen vallen de witte schilfers van de kale plek en na 1 tot 2 weken zullen de veerstoppels doorkomen.

• Megabacterie
Verschijnselen: Sterk vermagerende vogel ondanks een enorme eetlust, lusteloos en een slecht verenpak. Vogel kan ook lichter van kleur worden.
Megabacterie is een schimmel die op de grens van klier- en spiermaag gaat zitten.



Deze schimmel veroorzaakt een ontsteking van de klierwand waardoor die minder verteringszuren zal produceren die nodig zijn voor het verteren van het voedsel. Het voedsel wordt nu nog maar gedeeltelijk verteerd, waardoor half verteerde zaden worden uitgescheiden. De vogels zitten continu op de zaadbak en vermageren toch. Ook komen de vogels moeilijk door de rui en zitten niet strak in de veren. Deze ziekte noemen we megabacterie omdat doktoren er in eerste instantie vanuit gingen dat een grote bacterie in de maag hiervoor verantwoordelijk was. Later bleek een schimmel de boosdoener te zijn.
Preventief kun je het drinkwater van de vogels 2 à 3 keer per week verzuren met appelciderazijn (verkrijgbaar bij Albert Heyn of reformwinkel, 15 ml op 1 liter water) of citroenzuur (poeder verkrijgbaar bij dierenarts of websites voor sportduiven, 1 gram per liter water). Aangezuurd drinkwater mag nooit samen met medicijnen of vitamines gegeven worden! Door het verzuren van het spijsverteringskanaal krijgt de schimmel hier weinig tot geen kans. Verzuren van het drinkwater verkleint ook de kans op bacteriële darminfecties (o.a. Coli-bacterie, zie ook de informatie van BEC, Belangenbehartiging Europese Cultuurvogel). Verzuren van het drinkwater is echter geen geneesmiddel! Als de vogels een dusdanig heftige infectie hebben dat zij ziek tonen, zijn antibiotica of anti-gistmiddelen nodig om te genezen.
Behandelen met Fungizone gedurende 10 dagen met 2,5 ml per liter drinkwater. Beter is echter het toedienen via de kropnaald (dierenarts). Vervolgens eventueel multivitaminen en probiotics geven. Let op: tijdens het behandelen met medicijnen en vitaminen, géén verzuurd drinkwater meer aanbieden! Vóór de kuur moet de vogel vrij zijn van coccidiose, dus vooraf behandelen met EsB3 of Baycox.


Protozoën

Protozoën zijn ontzettend kleine, eencellige organismen die onder andere voorkomen in de darm en in het bloed. Protozoën zijn een primitief soort parasieten. Enkele Protozoën zijn:

• Coccidiose
Verschijnselen: Verminderde eetlust, meer drinken en bloederige en slijmerige ontlasting.
Coccidiose is een darminfectie, die een zéér grote sterfte in de volière kan veroorzaken. Eitjes van deze parasieten komen mee naar binnen wanneer een vogel van een besmette bodem eet. Door het spijsverteringsproces gaan de eitjes kapot en komen de parasieten vrij die zich in de darmwand nestelen. Hier vernielen ze de darmvlokken. De parasieten planten zich razendsnel (ongeslachtelijk!) voort en deze eitjes worden weer met de ontlasting uitgescheden waar ze anderen kunnen besmetten.
Coccidiose-besmetting is te genezen door Baycox te gebruiken.

• Atoxoplasmose
Verschijnselen: Dik zitten, apatisch, ademhalingsmoeilijkheden, zenuwsymptomen en vaak een sterk opgezette lever, zichtbaar als een donkere vlek ter hoogte van de buik.
Dit wordt ook wel de dikke leverziekte genoemd. Jonge vogels sterven vaak bij een leeftijd van 7 tot 10 dagen en vaak zijn sterk gezwollen gelig verkleurde darmen zichtbaar met een sterk vergrote lever.
Afwisselend behandelen met 1 zakje (maatje) COXI PLUS  per 2 liter water (1 week behandelen, 1-2 weken niet behandelen en opnieuw 1 week behandelen). Verder is het belangrijk de voliere grondig te reinigen en een goede hygiene te handhaven.


Virale ziekteverwekkers

• Kliermaagdilatatiesyndroom (PDS)
Verschijnselen: Vogels die dit probleem hebben worden zwak, verliezen gewicht en hebben moeite om op de stok te blijven zitten. Veel vogels zullen braken en er zijn onverteerde zaden in hun uitwerpselen. Opbraken van een slijmerige vloeistof is een van de klassieke symptomen van PDS. Soms kunnen er zaadjes aan de bek en pluimen rond de bek plakken.
De papegaaiachtigen die aangetast kunnen worden zijn ara's, grijze roodstaarten, edelpapegaaien en valkparkieten. De doodsoorzaak is een nog onbekend virus die de zenuwknopen in de maag laat verlammen. Mede hierdoor gaat de kliermaag en de achterliggende darm flink opzwellen. Onverteerde zaden zijn in de ontlasting terug te vinden. Stellen van de diagnose kan alleen door sectie te doen op een dode vogel en maagwand of darmwand te onderzoeken op de aanwezigheid van een virus. Behandeling is niet mogelijk. Mocht de vogel het overleven, dan zal hij altijd een vergrootte maag houden en drager blijven. De ziekte is zeer besmettelijk.

• Leucose
Verschijnselen: De verschijnselen zijn nogal vaag, de vogel ziet er ziek uit. De vogel heeft last van een grote lever, milt en/of nieren ten gevolge van gezwellen. Aangezien vogels geen middenrif hebben, drukt het gezwollen orgaan dus alle andere organen weg. De vogel krijgt een opgezette buik terwijl hij gelijktijdig vermagert.
De vogels die besmet kunnen worden zijn een aantal papegaaiachtigen. Het virus dat leucose veroorzaakt kan worden aangetoond in het bloed of de nieren, maar meestal wordt de ziekte pas vastgesteld ná de dood van de vogel. Genezing is niet mogelijk. Het beste kan de besmette vogel geïsoleerd worden van de rest. Het virus overleeft namelijk niet lang buiten het vogellichaam. Wanneer er zich daarna nog ziektegevallen voordoen, moeten alle vogels worden onderzocht. Een vogel kan namelijk levenslang besmet of drager zijn zonder dat er zich ziekteverschijnselen ontwikkelen. Slechts een klein percentage wordt ziek en sterft.


Bacteriële ziekteverwekkers

• Psittacose (ornithose of chlamydia): papegaaienziekte
Verschijnselen: Depressie, vermageren, slecht verenkleed, braken, niezen, neus- en ooguitvloeiing en ademhalingsmoeilijkheden. De ontlasting bestaat uit limoengroene diarree, daarnaast heeft het urinegedeelte (normaal het witte gedeelte) van de uitwerpselen vaak een gele kleur.
De ziekteverwekker is de bacterie chlamydia psittacose. Deze kan bij mensen ook voor enorme problemen zorgen, onder andere longinfecties en hartinfarcten. De meeste dieren met een infectie met chlamydia sterven binnen veertien dagen. Als secundaire infectie kan de vogel een hartziekte krijgen. De ziekte moet definitief vastgesteld worden door middel van een cloaca uitstrijkje.
Papegaaienziekte is te behandelen met chloortetracycline. Maar ook het gebruik van Doxycycline is aan te bevelen. Sommigen gebruiken gemedicineerd voedsel.

Zie ook:
Psittacose (Papegaaienziekte) | Literatuurverslag.
Kenmerken van papegaaienziekte met foto's
Papegaaienziekte in het nieuws

• Salmonella
Verschijnselen: Weinig eten en moeite hebben met het pellen van zaad, veel drinken ten gevolge van veel vochtverlies door sterke diarree.
Deze bacterie wordt overgebracht door ontlasting van muizen, ratten en door kippeneieren van besmette kippen. Maar ook slechte hygiene, huisvesting of een slecht aankoopbeleid (nieuwe vogels niet in quarantaine houden) kunnen de oorzaak zijn. De bacterie kan wel tot 2 jaar lang in de volièrebodem overleven, zonder dat de vogels er last van hebben. Vaak is het zo dat de eerste kweekronde niet erg succesvol is, maar dat de tweede kweekronde een totale ramp wordt, en in dit geval gaat men naar een dierenarts.
Salmonella kan worden aangetoond in de ingewanden of in de gewrichten (te herkennen aan doorgezakte poten en afhangende vleugels). De ontlasting is waterig en groen verkleurd.

• Pseudotuberculosis
Verschijnselen: Ziekteverschijnselen zijn niet specifiek voor deze besmetting. Bij sectie op dode vogels vindt men witte speldvormige puntjes in de lever (die overigens vergroot is), de milt en de longen.
Pseudotuberculose komt veel voor bij kanaries en cultuurvogels. De laatste jaren ook bij de grote parkietensoorten. Besmetting vindt plaats door de ontlasting van muizen, ratten en in het wild levende vogels. De incubatietijd is 3 tot 6 dagen. Behandeling kan door 10 dagen chloortracycline te verstrekken.


Voedingsziekten

Voedingsziekten kunnen veroorzaakt worden door overmaat of gebrek van één of meerdere voedingsstoffen.

• Overvoeding
De valkparkiet eet bijvoorbeeld maar een bepaald soort zaad uit het zaadmengsel en zal dus onvoldoende voedingsstoffen binnen krijgen. Komt hier dan nog bij een té beperkte huisvesting voor de valk, dan zal een té vette vogel het gevolg zijn. Er wordt vet in de buikholte gevormd en dit vet kan worden omgezet in urinezuurkristallen. Deze kunnen zich in de gewrichten gaan afzetten met jicht als gevolg.

• Ondervoeding
Ondervoeding kan voorkomen door verkeerd of onjuist samengesteld voedsel voor de specifieke vogelsoort aan te bieden, of een voeding niet geschikt voor een bepaalde leeftijd van vogels. Ook kan ondervoeding optreden door een ontsteking van het spijsverteringskanaal. Hierdoor wordt het voedsel niet verteerd in het lichaam, en het zaad verlaat het lichaam bijna onverteerd.

Gevolg van voedingsziekten:
Verlies van conditie, waardoor afnemende weerstand tegen infectie met als gevolg slechte broedresultaten, vermagering, ruiproblemen. De vogel probeert zijn lichaamstemperatuur te handhaven door bol te gaan zitten. Het vermageringseiwit wordt verbruikt, waardoor de vogel sterk vermagert.


Legnood

Verschijnselen bij legnood kunnen zijn:
• de valkparkiet kruipt rusteloos over de grond of ze zit apathisch in een hoek van de kooi;
• de valkparkiet wipt met haar staart en haar ademhaling is versneld.

Oorzaken van legnood kunnen zijn:
• te jonge valkparkiet;
• ontsteking van de eileider;
• plotselinge verlaging van de temperatuur;
• acute ziekte;
• te groot ei;
• het ei ligt dwars;
• windei;
• slechte conditie bij aanvang van de kweek.

Behandeling:
• valkparkiet warm zetten (warmtelamp);
• wisselbaden geven;
• slaolie in de cloaca druppelen (ei hierna natuurlijk weggooien);
• wanneer het te lang duurt kan een (vogel)dierenarts het ei verwijderen of eventueel opereren.

Ook kan het wel eens helpen om de vogel een stukje te laten fladderen. Dit kan net het laatste zetje geven om het ei kwijt te raken.


Externe parasieten

• Rode bloedmijt

Verschijnselen: Onrustige valkparkieten. Vooral 's nachts worden de vogels belaagd door de bloedmijt, wat zelfs kan veroorzaken dat vogels van het nest afgaan. Jonge valkparkieten zijn het kwetsbaarst, aangezien ze nog maar zo weinig bloed hebben.
Wanneer je de stokken verwijdert, zie je een grijsachtige stof wat na platdrukken met een mes een bloedspoor te zien zal geven. Ook kun je een vel wit papier onderin de kooi leggen. Een uurtje nadat het donker is geworden kruipen ze met honderden tegelijk over het papier! Bloedmijten zijn erg lastig te verwijderen, vooral omdat ze wel tot een half jaar zonder voedsel kunnen. Overdag kruipen ze weg in alle kieren in de kooi.
Wanneer de mijten ook overdag op de vogels zitten, kunnen de vogels behandeld worden met bijvoorbeeld Birdspray van Bogena. Voor de kooi en waarschijnlijk ook de ruimte waar de kooi staat is een rigoureuzere aanpak nodig: schoonmaken met chloor en een bestrijdingsmiddel zoals U2 of zelfs U3 (Denka U2 en U3, verkrijgbaar bij dierenspeciaalzaak). Let op dat de ruimte goed geventileerd is en maak kooien in de openlucht schoon. Pas nadat alles goed gelucht is mogen de vogels weer terug.

• Voedermijt
Verschijnselen: Voedermijt is te herkennen aan het spinrag en larven in het zaad en na enige tijd zullen er motjes uit het zaad komen.
Hun aanwezigheid in het voer (zaad en eivoer) betekent dat het voer oud is, of dat de leverancier de containers niet regelmatig reinigt. Voedermijt is te bestrijden door het voer in te vriezen gedurende enkele dagen bij -20*C en daarna te ontdooien en de dode mijten te verwijderen.

• Luchtpijpmijt (gaapwormen)
Verschijnselen: De verschijnselen zijn zeer specifiek, onder andere opbraken van de wormen en deze proberen weg te slingeren door de kop krachtig heen en weer te bewegen. De valk kan lusteloos worden of een krassende ademhaling krijgen.
Luchtpijpmijt komt bij verschillende vogelsoorten voor. De vogels hoeven er niet aan dood te gaan. De luchtpijpmijt gebruikt de regenworm of slak als transportgastheer. Wanneer deze gastheer is opgegeten door de vogel, verplaatst de mijt zich naar de longen en de luchtpijp waar hij zich vastbijt en zich met bloed gaat voeden. Het is dus een irritante kostganger die nooit in grote aantallen voorkomt. Soms kun je de worm zien zitten wanneer je de nek van de vogel tegen een fel licht in houdt.
Behandeling kan plaatsvinden door gebruik te maken van 'Anti-luchtpijpmijt' van Bogena.

• Schurftmijt
Verschijnselen: Grijsgekleurde aanwassen aan de neusholten, rond de ogen, op de snavel of op de poten (kalkpoten). Onbehandelde kalkpoten kunnen er toe leiden dat de vogel zijn tenen kan verliezen.

Deze mijt komt vaak bij parkietachtigen voor. De eerste veranderingen vinden plaats bij de washuid van de snavel en dit kan vrij snel uitgroeien tot een wratachtig aanhangsel bij de snavel. Door microscopisch onderzoek zal bevestigd kunnen worden of je daadwerkelijk te maken hebt met schurftmijt, waardoor een gerichte behandeling kan worden ingezet. De snavel en de omgeving kun je behandelen met behulp van witte jodium en de wrat in te smeren met vloeibare paraffine.

• Vedermijt/vederluis:






Verschijnselen: Onrustige vogels, vooral 's nachts en veeruitval of veeruittrekken door de vogel zelf.
Vedermijten leven van de huidresten van hun gastheer. Overdag zitten ze keurig in een rijtje op de onderkant van de vleugel- en staartpennen. Maar 's nachts gaan ze massaal op stap wat jeuk, irritatie en stress veroorzaakt bij de vogels. Dit kan er zelfs toe lijden dat de vogels hun nest in de steek laten. Sommige volges kunnen er niet meer tegen en beginnen hun eigen veren uit te trekken. De mijten kruipen verder in de schacht van de veren en beschadigen zo de nieuwe generatie veren. Hierdoor ontstaan ontestekingen in de veerzakjes. Wanneer er geen maatregelen worden genomen, wacht de vogel een martelende dood.
Voor het stellen van de (juiste) diagnose is het raadzaam veren op te sturen of mee te nemen naar een dierenarts. De veren dienen dan wel, direct nadat ze zijn uitgetrokken, in een goed afgesloten plastic zakje te worden gedaan. Gebruik geen veren die op de bodem liggen, de luizen of mijten zitten hier namelijk niet meer op!
Vederluizen en vedermijten moeten bestreden worden met een insecticide (alleen op de veren spuiten, nooit op de kale huid!). Raadpleeg bij een besmetting van vederluis of vedermijt een dierenarts.


Wormen

• Spoelwormen

Spoelwormen komen voornamelijk voor bij grotere vogelsoorten, zoals parkieten en papegaaien.

• Haarwormen

Deze wormen komen bij verschillende soorten vogels voor. De vogel komt niet in conditie en vaak is de vogel erg mager. Als deze vogels eten doen ze dat heel vaak en in heel kleine hoeveelheden. De voorkeur voor zacht voedsel is uitgesproken. Voorkomen is beter dan genezen omdat, indien men eerder wormen heeft gehad onder de vogels, men regelmatig zal moeten kuren hiertegen.

Behandelen van wormen

Zie:
Informatie: Ontwormen van valkparkieten
Ziekte en gezondheid | Voorkomen van ziektes

De reden dat dieren vaak ziek worden door wormen is omdat wormen voedingstoffen gebruiken uit de darmen (er kunnen voedingsgebreken optreden), bepaalde giftige stoffen uitscheiden (kan bv diarree veroorzaken), beschadigingen veroorzaken aan darmen/organen en daardoor kans op verdere besmetting met andere ziekteverwekkers. Dit is maar een beperkte opsomming.

Dieren worden er in begin niet altijd per se ziek van, maar het vermindert uiteindelijk de afweer. Bij jonge dieren zie je vaak groeistoornissen optreden en ze zien er slecht/ziekelijk uit. Bij oudere dieren is het soms niet eens direct zichtbaar, zo zie je bij volwassen katten soms lintwormen, die te herkennen zijn aan de 'rijstekorrels' aan de achterkant (lintwormeieren), zonder dat zij ziekteverschijnselen vertonen. Zodra verschijnselen zichtbaar zijn is het dus wel serieus fout. Verschijnselen zijn o.a.:

• diarree en andere afwijkende ontlasting;
• slechte verenkleed/haarkleed;
• vermagering;
• algemeen ziek;
• soms juist gezwollen harde buik bij zoogdieren (vochtophopingen).


Aanvullende links op het internet:
http://home.hetnet.nl/~bec-info/Vogelziekten.htm
http://www.dierenkliniek-de-toren.nl/Ziekte_info/ziekte_info.html
http://www.kliniekvoorvogels.nl


Informatie: herkennen en behandelen zieke valkparkiet