Samenvatting uit lezingen Dr. Feld bij Avifauna op 5 november 2005 (deel 1 van 2)

Door : Petra

Partnerkeuze
In de vrije natuur kiest de valkparkiet met 6 maanden al een partner uit voor het leven. Valkparkieten die alleen worden gehouden, kunnen geen partner kiezen uit een kolonie. Daarom kiezen ze vaak hun eigenaar als partner. Vandaar dat het niet altijd goed gaat als na 6 maanden nog een valkparkiet erbij komt. Dit geldt niet voor volièrevalkparkieten die in een groep leven, want die imiteren daarmee meer de natuur. Ook zij kiezen een partner uit de groep met 6 maanden.

Tam maar niet nog gedomesticeerd
Omdat valkjes weliswaar tam kunnen worden gemaakt, wil dit nog niet zeggen dat zij volkomen zijn gedomesticeerd, zoals bijvoorbeeld honden. Valkjes hebben duidelijke regels nodig in de opvoeding en dan nog gooit de natuur (hormonen) wel eens roet in het eten. Bij het opvoeden, moet je rekening houden met de volgende punten:
- Niet te beschermend opvoeden. Valkjes zijn stressgevoelig. Als zij altijd in dezelfde omgeving/omstandigheden leven, is een verandering in de omgeving direct aanleiding tot stress. Je moet valkjes zelf ervaringen laten opdoen, dingen laten meemaken. Maak niet teveel kleine mensjes van ze, verander regelmatig de situatie (kooi, meenemen op je schouder door het huis, speeltjes), kortom: doe vooral veel met ze!
- Een valkparkiet is van nature een prooidier. Als valkparkieten van boven worden benaderd, zien ze dat als groot gevaar. Benader ze dus van voren en met oogcontact. (Een vogelarts maakt bijvoorbeeld van het prooidierinstinct handig gebruik. Benaderen van boven, de valkparkiet duikt in elkaar en de vogelarts heeft de valkparkiet gevangen.)
- Een valkparkiet is van nature een groepsdier, dus hij zal zelf leiden of wordt geleid. Zorg dat je als mens de leider bent, anders heerst hij over je! Dominante dieren zitten in de natuur hoger in de boom, dus zet de kooi niet te hoog! Kortwieken vermindert de onafhankelijkheid, maar gebruik dit niet alleen daarvoor.
- Ongewenst gedrag moet je direct afstraffen! Houd er echter rekening mee dat niet alles wat wij niet prettig vinden ongewenst gedrag is. Daar moet je je eerst in verdiepen. Krijsen in de ochtend is gewenst gedrag, de valkparkiet maakt daarmee duidelijk dat de dag begonnen is. Krijsen als je thuiskomt is gewenst gedrag, blijdschap omdat hij je weer ziet. Als de valkparkiet krijst als je heel even de kamer uit loopt om bijvoorbeeld de post te pakken dat is ongewenst gedrag.
- Creëer voldoende bezigheden. In de vrije natuur besteedt de valkparkiet een groot deel van dag aan het zoeken van voedsel en water.

Dagindeling van een valkparkiet in de vrije natuur
Als de zon opkomt, begint de valkparkiet krijsen om alle soortgenoten te wekken. Ze slapen in een hele grote groep. Als iedereen wakker is, gaan ze als één grote groep op zoek naar water, waar ze gaan drinken en badderen. Het ritueel van drinken en badderen, kan wel meer dan een uur duren.

Vervolgens gaan ze in kleine groepjes op zoek naar eten. Als ze als één grote groep op zoek zouden gaan naar eten, is het beschikbare snel op, en moeten ze weer verder zoeken. Tegen de middag (ook direct het warmste moment van de dag) gaan de oudere valkparkieten even slapen, terwijl de jongeren lekker gaan spelen. Later op de middag gaan ze weer op zoek naar eten. Tegen de avond gaan ze weer wat drinken en eventueel badderen. Als het dan éénmaal donker begint te worden, zoeken ze elkaar allemaal weer op en gaan ze samen slapen. Het slapen gaat ook weer niet zomaar, ze willen allemaal hoog zitten, daarom zullen ze regelmatig van plaats wisselen. Dit gaat vaak door tot het allang donker is.

De valkparkiet drinkt alleen in de ochtend en in de avond.

Vogels die in hun eentje makkelijk te houden zijn
- Grasparkieten (toch liever 2 nemen). Voer opgeven hoort bij hormonaal gedrag.
- Valkparkieten (liever 2 of meer)
- Grijze roodstaarten
- Amazones (zijn weliswaar agressiever)
- Kaketoes (veel aandacht nodig)

Oorzaken probleemgedrag
- Verveling
- Neurose/stress/verlatingsangst (alleen maar in de kooi houden, verder niets doen)

Probleemgedrag:
- Veren plukken (oorzaak: verveling, ruiproblemen, infecties, hormonale frustratie).
- Seksuele problemen (continu voer opgeven, voortdurend eieren leggen t.g.v. paarbinding met de eigenaar)
- Schreeuwen/krijsen: Op zich is dit natuurlijk gedrag voor de valkparkiet, de hele dag door. Als het slechts is om aandacht te vragen te pas en te onpas, NEGEER dit dan. Welkomstgekrijs is GEEN probleemgedrag. Het getuigt van een band met de eigenaar. Roepen naar elkaar als 2 valkjes elkaar niet kunnen zien, is logisch en moet NIET worden afgestraft. Daarnaast kennen we ook nog ontevredenheidsgekrijs/onzekerheidsgekrijs. Dit komt voor bij het wennen aan iets nieuws (nieuwe kooi, speeltjes etc.). Wees wel consequent wanneer je afstraft, anders kan dit leiden tot een angstige vogel met onbegrip. Als je hem af wilt straffen en je loopt naar de kooi en zegt “foei stoute …”, dan snapt de valk je niet, want het lopen naar de kooi beschouwt hij als aandacht en dan ineens straf je het weer af met je stem! Denk vanuit de valkparkiet! Als hij krijst, negeer dit dan! Als het te lang aanhoudt, gooi dan direct een doek over de kooi!

Solitair leven is een psychische kwelling voor je valkje.

Hersenverschijnselen
Hoe zie je dit: kopje scheef, deel van het lichaam hangt erbij, één pupil is star. Meestal geneest dit bij valkjes weer snel. Als het echter langer duurt dan twee weken dan is het letsel blijvend. Een huiskamervalkje kan met begeleiding nog een lang leven hebben, een volièrevogel kan nog moeilijk mee komen de andere valkparkieten.
 

Deel 1

Volgend deel >>>