| | Basiskennis vererving van valkparkieten |
Terug |
|
Alvorens we beginnen over erfelijkheid bij valkparkieten, eerst wat uitleg over diverse termen en begrippen die bij de
erfelijkheidsleer gebruikt worden.
Lichaamscel: is een cel waaruit het gehele lichaam is opgebouwd, bij
de bevruchting deelt een lichaamscel zich en het worden er twee, deze splitsen zich weer en dan hebben we er vier. Dit proces gaat het hele leven
door, eerst voor de groei, en later voor de instandhouding van het lichaam (
denk hierbij aan verwondingen, rui, e.d. )
Geslachtscel: is een cel die men van vader en moeder meekrijgt om het
geslacht van de jonge vogel te bepalen.
De jonge vogel krijgt van ieder maar een halve cel mee, want zou hij van
ieder een hele cel meekrijgen, dan zou de jonge vogels steeds twee keer zo groot als zijn ouders worden.
Geslachtschromosoom: een halve geslachtscel van vader of moeder meegekregen.
X chromosoom: het mannelijk geslachts chromosoom.
Y chromosoom: het vrouwelijk geslachtschromosoom.
Man: een vogel van het mannelijk geslacht.
Pop: een vogel van het vrouwelijk geslacht.
Splitfactor: een factor die in de vogel aanwezig is, maar
uiterlijk niet te zien is.
Autosomale vererving: is een vererving waarbij een vogel van een
bepaalde factor ( Kleur ) deze factor dubbel bij zich moet dragen om deze
factor uiterlijk zichtbaar te maken, heeft een vogel deze factor maar van
een van de ouders meegekregen, dan spreken we van een splitvogel voor deze
factor. (je ziet het uiterlijk niet, maar kan het wel aan zijn of haar
jongen overdragen ).
De kleuren bij de valkparkiet die autosomaal vererven zijn:
Bont, Witmasker en Pastel.
Geslachtsgebonden vererving: is een vererving waarbij de factor (
kleur ) gekoppeld is aan het mannelijk geslachtschromosoom, deze factor moet
bij de mannen dubbel aanwezig zijn om uiterlijk zichtbaar te zijn, is deze
factor maar enkel aanwezig dan is deze man split voor deze factor.
Bij de poppen moet deze factor maar enkel aanwezig zijn om hem zichtbaar te
maken, omdat een pop maar 1 x-chromosoom heeft.
Een pop kan dus niet split zijn voor geslachtsgebonden factoren.
De kleuren bij de valkparkiet die geslachtsgebonden vererven zijn:
Gepareld, Lutino en Cinnamon.
Mannen en Poppen in formule:
Om later berekeningen te kunnen maken, over de te verwachten jongen uit een
bepaald koppel, moeten we elke oudervogel in een formule uitdrukken.
De formule voor de wildvorm valkparkiet man is:
X
X
Het streepje tussen de twee letters X is om aan te geven dat deze
valkparkiet man het bovenste X chromosoom van vader heeft meegekregen, en
het onderste X chromosoom van moeder heeft meegekregen.
Omdat we weten dat het x chromosoom het mannelijk geslachtschromosoom is, is deze vogel dus een man.
De formule voor de wildvorm valkparkiet pop is:
X
Y
Het streepje tussen de twee letters heeft dezelfde betekenis.
Deze vogel heeft van vader het X chromosoom meegekregen, en van moeder het Y
chromosoom.
Een valkparkiet die in het bezit is van het mannelijk geslachtschromosoom en
het vrouwelijk geslachtschromosoom is een pop.
Waarom worden er gemiddeld evenveel mannen als poppen geboren?
| |
Berekeningen in de erfelijkheidsleer is gewoon iedere mogelijke combinaties
op papier zetten, we zullen dit met het volgende voorbeeld duidelijk maken.
X1 van de man kan samenvallen met X3 van de pop: deze jonge vogel is dus een man.
X1 , , , Y4 , : , , pop
X2 , , , X3 , : , , man
X2 , , , Y4 , : , , pop
Meerdere combinaties zijn niet te maken, dus 50 % mannen en 50 % poppen.
Hieruit kunnen we ook opmaken dat uit twee raszuivere wildvorm
valkparkieten, alleen wildvorm valkparkieten kunnen kweken.
Ik heb met behulp van verervingsschema,s talloze mogelijke koppelingen
uitgewerkt, hier zal ik u niet mee vermoeien, maar van een aantal koppelingen zal ik de
u de vader en moeder meegeven en ook de daaruit te verwachten jongen.
|
| Man: wildvorm | Pop: wildvorm |
| geeft 100% wildvorm jongen, dit gaat ook op voor: bont tegen bont, gepareld tegen gepareld enz. |
| Man: wildvorm | Pop: bont |
| geeft: 100 % wildvorm/bont, dit geld ook voor de factoren witmasker en pastel. |
| Man: wildvorm/bont | pop: wildvorm/bont |
| geeft: 25 % wildvorm, 50 % wildvorm/bont, 25 % bont |
| Man: wildvorm | Pop: lutino |
| geeft: 50 % wildvorm/lutino mannen, 50 % wildvorm poppen, dit geld ook voor de factoren gepareld en cinnamon |
| Man: gepareld | Pop: wildvorm |
| geeft: 50 % wildvorm/gepareld mannen, 50 % geparelde poppen |
| Man: bont/gepareld | Pop: wildvorm/bont |
| geeft: 25 % wildvorm/bont zowel mannen als poppen, 25 % bont zowel mannen als poppen, 12,5 % wildvorm/gepareld/bont mannen,
12,5 % bont/gepareld mannen, 12,5 % geparelde/bont poppen, 12,5 % bontgeparelde poppen |
| Man: Wildvorm/lutino | Pop: Lutino |
| geeft: 50 % lutino zowel mannen als poppen, 25 % wildvorm/lutino mannen, 25% wildvorm poppen |
| Man: Wildvorm/lutino | Pop: Wildvorm |
| geeft: 50 % wildvorm zowel mannen als poppen, 25 % wildvorm/lutino mannen, 25 % lutino poppen |
| Man: Wildvorm/gepareld | Pop: Gepareld |
| geeft: 25 % wildvorm poppen, 25 % wildvorm/gepareld mannen, 50 % gepareld zowel mannen als poppen. |
| Als er nog vragen zijn over welke jongen er uit diverse koppels te
verwachten zijn, hoor ik het wel.
Roger van der Sijpt
|
| Met dank aan:Roger | | Voor lezingen: | Roger van der Sijpt
Saturnuslaan 12
4624 BG Bergen op Zoom
Tel: 0164-259001
E-Mail:
sijpt10@home.nl |
| |
|